Όχι δε θα σας
μιλήσω για το τι είναι ο έρωτας. Διότι πού να ξέρω! Εδώ κοτζάμ επιστήμη,
ιατρική, ψυχολογία, βιολογία, κοινωνιολογία και το μόνο στο οποίο έχουν
συμφωνήσει τόσα χρόνια είναι ότι «ο έρωτας είναι το ισχυρότερο αίσθημα έλξης
μεταξύ δύο ανθρώπων, η οποία σχετίζεται με την επιθυμία για συνουσία».
Τίποτα περισσότερο, ούτε για πεταλούδες στην καρδιά ούτε για μηνύματα στο
κινητό, ούτε με θέλει(;), με σκέφτεται(;), τίποτα. Άρα εγώ θα σας το αναλύσω που δεν είμαι και φιλόσοφερ με τη βούλα;
Εγώ δεν ξέρω καν αν υπάρχει σήμερα έρως, μπλεγμένος ανάμεσα σε σεξ, αγάπη, χρέη, παιδιά, γάμο, ίντερνετ,
κυριακάτικα τραπέζια με πεθερικά, τσόντες, δόσεις, άγχη.
Το μόνο που
μπορώ να πω είναι πως τον έμαθα από την Τέχνη. Και από τα καλαμάκια. Ήμουν δε
θα’μουν 16 χρονών, όταν το αγόρι μου(που ήταν δύο μέτρα, κούκλος, μπασκετμπολίστας
και πρόεδρος του 15μελούς, να τα λέμε κι αυτά), μου έκανε δώρο για του Αγίου
Βαλεντίνου ένα αρκουδάκι, μια κάρτα και…20 ροζ καλαμάκια!
Για όσους δεν
καταλαβαίνουν τι δουλειά είχαν τα καλαμάκια ως ρομαντικό δώρο να σας πω ότι
όσοι από μας γεννηθήκαμε την ηρωική δεκαετία 1980 περάσαμε την εφηβεία μας πορωμένοι
με το σκάσιμο των καλαμακιών. Τουτέστιν κάθε φορά που πίναμε ένα αναψυκτικό,
στο τέλος παίρναμε το καλαμάκι το τυλίγαμε από τις δύο άκρες έτσι που να φυλακιστεί
ο αέρας και να μείνει μόνο ένα μικρό κομμάτι, και μετά του δίναμε μια δυνατή με
τον δείκτη για να σκάσει. Αν έσκαγε με την πρώτη, η ευχή που είχαμε κάνει θα
έβγαινε, αν όχι, τότε χέστα κι άστα. Όπως υποψιάζεστε, με τις ευχές να
περιλαμβάνουν τα «με θέλει;», «με αγαπάει;», «θα μου ζητήσει να βγούμε;», «θα
μου ζητήσει να τα φτιάξουμε;» το να σκάσει το καλαμάκι ήταν θέμα υψίστης
σημασίας.
Έτσι μου έδωσε το αγόρι τα καλαμάκιαž και η κάρτα έγραφε: «είτε σκάσουν ή όχι, εγώ θα σε
θέλω».
Πέρασε ο
καιρός και από τους τρυφερούς έρωτες του σχολείου(τουλάχιστον για
μένα έτσι ήτανε, παίδες!), περάσαμε στους δύσκολους έρωτες(όχι του Ίταλο
Καλβίνο, αλλά, ακόμη χειρότερα) του πανεπιστημίου. Εκεί έμαθα, τον έρωτα μέσα
από την Τέχνη. Αυτόν είχα συμβουλάτορα(και πρόκοψα!) και αυτόν σας παρουσιάζω
εδώ. Απολαύστε λοιπόν 10 ιστορίες εμπνευσμένες από την Τέχνη(και τους καλλιτέχνες) και ένα
ποίημα.
1) Αφροδίτη της
Κνίδου. Έρωτας με την πρώτη ματιά. Όταν
μιλάμε για Αφροδίτη μιλάμε για Έ-ρω-τα! Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Αφροδίτη
πλύθηκε πριν εμφανιστεί ενώπιον του Πάρη και μάλλον αυτή η στιγμή αναπαριστάται
εδώ, όταν η Αφροδίτη (μαμά του Έρωτα κυριολεκτικά και μεταφορικά)ετοιμάζεται να
πάρει το λουτρό της. Στα extras
το υπέροχο παριανό μάρμαρο με το οποίο
έχει γίνει το γλυπτό, και οι δύο εταίρες(sic) του Πραξιτέλη που χρησιμοποιήθηκαν ως μοντέλα, μια
για το κεφάλι και μία για το σώμα. 
2) Δανάη ‘Χρυσή
βροχή’(πάρα πολλές οι αποτυπώσεις του μύθου σε ζωγραφικά έργα και αγγεία,
διάλεξα μία από τις αγαπημένες μου, του Τιτσιάνο). Έρως που δεν κολώνει
πουθενά/τα κάνω όλα για την αγάπη, και τι να πρωτοπώ. Ο ερωτύλος Δίας που δεν
είχε αφήσει θηλυκό για θηλυκό, για χάρη της Δανάης έγινε χρυσή βροχή και μπήκε
από ένα μικροσκοπικό παραθυράκι στο δωμάτιο της νεαράς για να τη…βατέψει. Στα
συν τα υπέροχα χρώματα του Τιτσιάνο, η όλο αδημονία στάση της νεαράς για…χρυσή
βροχή και η ευρηματικότητα του Διός.
3)Τιτσιάνο: «Ιερός
και Βέβηλος Έρωτας». Οι δύο όψεις του έρωτα.
Ένας αινιγματικός πίνακας γεμάτος σύμβολα και-πιθανές-αλληγορίες, με πιο
ισχυρή την απόπειρα του καλλιτέχνη να εκφράσει, μέσω των δύο μορφών που
μοιάζουν να ονειροπολούν καθισμένες στις δύο άκρες μιας σαρκοφάγου-βρύσης
πλαισιωμένες από ερωτιδείς, τις ενδόμυχες σκέψεις των γυναικώνž ηθικός δισταγμός versus ερωτικής
αναμονής. Στα extras το σχόλιο(μου) ότι εννοείται πως δε θα’βγαζε άκρη ο
Τιτσιάνο με την απόπειρα να αποτυπώσει τις σκέψεις των γυναικών, και εμείς δε
θα καταλάβουμε ποτέ ακριβώς τί θέλει να πει ο ποιητής.
4)Ροντέν, το
«Φιλί»: Έρωτας αισθησιακός και τρυφερός. Ένα νεαρό ζευγάρι, γυμνό, καθισμένο
πάνω σε ένα βράχο, αγκαλιάζεται. Ο άντρας αγκαλιάζει απαλά και με σεβασμό τη
γυναίκα, μόλις που την αγγίζει, τα κορμιά τους μοιάζουν να στροβιλίζονται κι
εμείς παρακολουθούμε σχεδόν ηδονοβλεπτικά το πάθος τους. Στα extras τα γυμνά
κορμιά και η υπέροχα ρεαλιστική απόδοση της πλάτης της κοπέλας.
5) Κλιμτ, το «Φιλί».
Από την επονομαζόμενη ‘Χρυσή Περίοδο’ του Κλιμτ. Εναλλακτικός τίτλος: ‘Εκεί που
καίγομαι πολύ θέλω να νιώσω το φιλί’. Ο Κλιμτ και η αγαπημένη του, σε χρυσό
φόντο, πάνω σε ένα βράχο με λουλούδια και με ένα χρυσό φωτοστέφανο να τους
περιβάλει, έτοιμοι να παραδοθούν σε ένα αργό, παθιασμένο φιλί, μη έχοντας
συναίσθηση αν κάποιος τους παρακολουθεί. Στα extras ότι η γυναίκα με τα εφαρμοστά, τόσο αισθησιακά ρούχα,
μοιάζει σχεδόν άβουλη, απόλυτα υποταγμένη στον-κυρίαρχο-άντρα.
6)Μπρανκούζι:
έρωτας σκληρός σαν πέτρα. Λακωνικά θα περιγράψω ότι έχουμε να κάνουμε με μια
έντονη πνευματική κατάσταση που φτάνει σε μας μέσα από ένα κλειστό, συμπαγή
όγκο με συμμετρικές γραμμές. Δύο νέοι, που δεν έχουν μάτια παρά μόνο ο ένας για
τον άλλο.
7)Σαγκάλ ‘Νεόνυμφοι
στον Πύργο του Άιφελ’. Έρως ιπτάμενος και υπερβατικός. Το παράλογο γίνεται
φυσιολογικό και κάθε εικόνα του Σαγκάλ μοιάζει να έρχεται μέσω μιας αισθητήριας
εμπειρίας κατευθείαν από τη φαντασία(που είναι για τον Σαγκάλ άμεσα συνδεδεμένη
με τη ζωή). Οι δύο ερωτευμένοι πετούν στον δικό τους ευτυχισμένο ουρανό με μια
βαθιά αίσθηση πάθους χωρίς να ενδιαφέρονται για οτιδήποτε συμβαίνει πέρα από
τον μικρόκοσμό τους. Στα συν οι ακροβατικές πόζες και οι ιπτάμενες νύφες.
8) Πικάσο και Μαρί-Τερέζ.
Έρωτας παράνομος. Εκείνος 45 και παντρεμένος εκείνη 17. Γνωρίστηκαν στα
καταστήματα Λαφαγιέτ όταν ο πρώτος της ζήτησε να γίνει το μοντέλο του. Εκείνη
ήταν διακριτική και βολική, εκείνος της είπε ότι τον έσωσε από το ψυχικό άγχος
του γάμου του(!). Κοιμήθηκε μαζί του μία εβδομάδα μετά την γνωριμία τους αν και
πάντα ισχυριζόταν ότι το μοιραίο(sic) έγινε έξι
μήνες μετά. Έκαναν παιδί μαζί και μολονότι χώρισαν, η Μαρί Τερέζ αυτοκτόνησε μετά
τον θάνατό του για «να τον συναντήσει και πάλι». Στα συν ότι πρόκειται για ένα
από τα πιο όμορφα και τρυφερά έργα του Πικάσο.
9) Σαλβαντόρ Νταλί
και Γκαλά Ντεβουλίνα. Έρως κεραυνοβόλος και καταστροφικός! Ο Νταλί γνώρισε την
Γκαλά μέσω του φίλου του ποιητή Πωλ Ελυάρ με τον οποίο η ρωσίδα Γκαλά ήταν ήδη
παντρεμένη ένα χρόνο, και ουσιαστικά του την…«έκλεψε»! Στο πρόσωπό της είδε τον
«αληθινό Έρωτα», όπως δήλωνε (αν και αντικειμενικά δεν ήταν ούτε όμορφη, ούτε
καν ελκυστική), η Γκαλά έγινε η μούσα του, ενώ το γεγονός ότι είχε μια ακόρεστη
δίψα για άλλους εραστές και του κατασπατάλησε την περιουσία, πέρασε στα ψιλά
γράμματα της ιστορίας της Τέχνης.
10)Τζεφ Κουνς και
Τσιτσιολίνα. Έρωτας με το πρώτο κλικ. Ένας από τους διασημότερους σύγχρονους καλλιτέχνες
και μια…πορνοστάρ. Άλλος ένας τρελός σίγουρα έρωτας που σφραγίστηκε με μια
σειρά κιτς φωτογραφιών του ζευγαριού. Εκείνος δήλωσε πως από τότε που αφέθηκε
στα χέρια της, η Ιλόνα τον απελευθέρωσε(sic), (και τον κατέστρεψε και οικονομικά θα πούμε εμείς) και
εκείνη ένα χρόνο μετά τον γάμο τους το έσκασε στη Ρώμη παίρνοντας μαζί της και
το παιδί τους.
Κι ένα ποίημα…
« Επέστρεφε συχνά και παίρνε με,
αγαπημένη αίσθησις επέστρεφε και παίρνε με-
όταν ξυπνά του σώματος η μνήμη ,
κ’επιθυμία παλιά ξαναπερνά στο αίμα
όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται,
κ’αισθάνονται τα χέρια σαν ν’αγγίζουν πάλι.
Επέστρεφε συχνά και παίρνε με τη νύχτα,
Όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται…»
Κ. Π. Καβάφης ‘Επέστρεφε…’
Χωρίς λόγια…
Σκοτεινό
αντικείμενο του πόθου, αγνός ή βέβηλος, πλατωνικός, πνευματικός ή σαρκικός, ο
έρωτας είναι ζωή. Είναι η ζωή. Όταν όλα έχουν ξεπέσει, ας αναθεωρήσουμε το μέσα
μας. Εκεί είναι η μοναδική ελπίδα. Ξέρω πολλοί δεν έχετε κουράγιο με όσα
συμβαίνουν, όμως δε χρειάζεται να λέει το ημερολόγιο 14/2 ούτε σοκολατάκια και
καρδούλες για να θυμηθείτε τις πεταλούδες στην καρδιά σας. Όσοι δεν τον έχετε
ψάξτε τον. Όσοι τον έχετε θυμηθείτε τον. Για μια μέρα γιορτάστε τον, αποθεώστε
τον και απολαύστε τον.
