‘memoire, memoria, memorabilia’

(ή αλλιώς: η μνήμη, η λήθη και το κακό συναπάντημα)

    Συζητούσα σήμερα με ένα φίλο που μου έλεγε για τα νέα έπιπλα που πήρε για το σπίτι του. Αφού αναλύσαμε το θέμα του καναπέ, της full extra high definition, flat screen (δε-θυμάμαι-και-ούτε-πολυκατάλαβα-πόσων-ιντσών) τηλεόρασης και διαφόρων άλλων αντικειμένων, του είπα πως εγώ το πρώτο πράγμα που ονειρεύομαι για το σπίτι μου είναι μια τεράστια, υπέροχη, ξύλινη βιβλιοθήκη! «Την έχω στο μυαλό μου ως το μέρος που θα μπορέσω να απλώσω και να απολαύσω επιτέλους όλες μου τις αναμνήσεις, ή τουλάχιστον, όσες από αυτές είναι συνδεδεμένες με βιβλία», του είπα. «Βαρέθηκα τόσα χρόνια να έχω πράγματα στοιβαγμένα σε κούτες που απλώς μεταφέρω από δω και από κει σε μετακομίσεις.» «Εγώ το έχω κάνει ήδη», απάντησε. «Έχω ένα χώρο στην σοφίτα όπου έχω 4(!) βιβλιοθήκες και έχω βάλει ότι βιβλίο είχα και δεν είχα μέχρι και εκείνα του γυμνασίου και λυκείου.»

   Η εικόνα και των δικών μου βιβλίων, όλων, από το γυμνάσιο ακόμη, μαζί με τα τετράδια και τις σημειώσεις τους, επιτέλους σε μια τεράστια βιβλιοθήκη(ε όχι 4(!) δε θα κατάφερνα να γεμίσω) σε περίοπτη θέση στο χώρο μου, με καταδίωκε ως το απόγευμα. Αναρωτιόμουν όμως: όλα εκείνα τα βιβλία που χρόνο με το χρόνο στοίβαζα σε κούτες  που δεν είχα ανοίξει ποτέ ξανά έκτοτε, μου χρησίμευαν πραγματικά; Σαν αναμνήσεις έστω. Γιατί, άντε την ανάμνηση από το ‘Εκκρεμές του Φουκώ’ του Eco που με είχε συγκλονίσει(το είχα πάρει κρυφά από τη βιβλιοθήκη του σχολείου στη Β΄ γυμνασίου και έκανα ένα μήνα να το διαβάσω, χωρίς εντέλει να καταλάβω και πολλά από το σημειολογικό του περιεχόμενο), να την δεχτώ. Αλλά το λεξικό λατινικών τι ανάμνηση μου πρόσφερε, που δεν είχα καταδεχτεί να το ανοίξω ούτε ως μαθήτρια; Αυτά σκεφτόμουν και τότε μου καρφώθηκε η ιδέα ότι ίσως όταν άνοιγα τις κούτες και τακτοποιούσα όλα εκείνα τα βιβλία, δεν θα έκανα τίποτα παραπάνω με αυτά εκτός από το να τα….ξεσκονίζω!

    Θυμάμαι ένα καθηγητή μου στο μεταπτυχιακό που μου έλεγε ότι καλά και χρυσά όλα τα βιβλία αλλά το θέμα είναι να «ζεις», νουθεσία που ενίσχυε με το παράδειγμα μιας γνωστής κυρίας της αριστοκρατίας της πόλης που είχε εθιστεί όχι μόνο στο να διαβάζει οποιοδήποτε έντυπο αλλά και στο να το συλλέγει κιόλας! Πήγαινε κάθε βδομάδα στον περιπτερά της και έπαιρνε μια στοίβα περιοδικά με όλες τις νέες κυκλοφορίες και όλες τις εφημερίδες. Σαν αποτέλεσμα αν έμπαινες στο σπίτι της δεν υπήρχε Βαράγκη για Βαράγκη έπιπλο που να μην το είχαν καλύψει βιβλία η περιοδικά! Όπως μου εξηγούσε ο καθηγητής μου έπασχε από μια αδιόρατη φοβία μήπως και της διέφευγε κάποια σημαντική πληροφορία ή ακόμη χειρότερα ότι μαζί με τα ίδια τα βιβλία θα εξαφανίζονταν και όλες οι γνώσεις/πληροφορίες της.

    Εγώ βέβαια δεν ανησυχούσα για τις γνώσεις μου αλλά για τις αναμνήσεις μου. Λογικό αφού ούτε γεωγραφία, ούτε λατινικά, ούτε χημεία, ούτε βιολογία με έμαθαν τα βιβλία που είχα τώρα σε κούτες, παρ’όλ’αυτά τα ένιωθα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της εφηβείας μου. Άκρη πάντως δεν έβγαζα. Αποφάσισα ως εκ τούτου, προσπαθώντας να γλιτώσω την παρόρμηση να ανέβω στο πατάρι και να ανοίξω μία έστω κούτα απλώς για να καθησυχάσω τον ονειροπόλο εαυτό μου, τον πεπεισμένο ότι τα βιβλία μου διατηρούσαν ακόμη κάτι από την εποχή εκείνη, και να διαψεύσω τη λογική μου που έλεγε ότι η μυρωδιά της ανάμνησης είχε χαθεί και αντικατασταθεί από εκείνη της υγρασίας και της κλεισούρας, να δω καμιά ταινία. Πώς έγινε και από όλες τις ταινίες που είχα στη διάθεσή μου, εντελώς τυχαία επέλεξα το ‘inception’, δε ξέρω. Μια ταινία που πραγματεύεται το θέμα της μνήμης, της ανάμνησης, της σκέψης. Αφορμόμενη από την ταινία και με όλες τις σκέψεις για την «βιβλιοθήκη», αντί να χαλαρώσω έφτασα να αναρωτιέμαι κατά πόσο εκτός από τα αντικείμενα που συνδέουμε με τις αναμνήσεις μας είναι πολύτιμες και οι ίδιες οι αναμνήσεις μας.

   Ξαφνικά ένιωσα λίγο υπερτιμημένη την αποθέωσή τους και όλες τις φρούδες προσπάθειές μας να τις κρατήσουμε ανέπαφες. Σκεφτόμουν πως αν γινόταν να αφήναμε λίγο πιο «ελεύθερο» το υποσυνείδητό μας να ήταν όλα λίγο πιο απλά, ή έστω, να απομυθοποιούνταν λίγο. Ή ακόμη καλύτερα να γινόταν όπως στο ‘inception’∙ να μπορούσε να μπει η «ήρεμη» πλευρά του εαυτού μας στο μυαλό μας και να κατευνάσει εκείνες τις αναμνήσεις που κρύβουν όλα τα άγχη, τις φοβίες, τις ανασφάλειες, τη θλίψη, τις τύψεις.

    «Όποιος δε θυμάται το παρελθόν του είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει», είχε πει ένας φιλόσοφος. Μπρρρρρρ!!Ανατριχιαστικό! Ε καλά βέβαια δεν είπα να διαγράψουμε το παρελθόν μας, μόνο μερικά αντικείμενα που νομίζουμε ότι μας κρατάνε δεμένους μαζί του(το λεξικό λατινικών κατάλαβα ότι δε θα τη γλίτωνε). Ωραία να αναπολούμε το παρελθόν μήπως όμως καλύτερα να «ζήσουμε», να «περπατήσουμε» στο δρόμο μας κι ας είναι γεμάτος λάσπες(ή ακόμη και σκατά) και…αντί να κοιτάμε τι κιγκλιδώματα έχουμε βάλει γύρω μας για να προστατευτούμε(βλ. βιβλιοθήκες)να κοιτάμε μπροστά;

υ.γ. το λεξικό λατινικών το πέταξα.